Hoe noteer je een Go-partij?
Het noteren van een Go-partij, ook wel een kifu (棋譜) genoemd, is een nuttige manier om partijen te bewaren, te analyseren en te verbeteren. Er bestaan verschillende methoden, zowel digitaal als op papier. Hieronder een overzicht van de meest gangbare methoden en hun voor- en nadelen.
1. Traditionele papieren kifu
Veel spelers gebruiken een geprint go-bord, een gokeishi (碁罫紙) om hun partijen te noteren, waarbij elke zet genummerd wordt. Onderaan is er vaak een plaats voorzien voor opmerkingen.
- Zwart krijgt de oneven nummers, start bij 1, dan 3, 5, …
- Wit krijgt de even nummers (start met 2) en worden in de Chinese en Koreaanse notatie ook vaak ook omcirkeld. In de standaard (Japanse) kifu notatie worden er geen cirkels gebruikt.
- Opmerkingen worden gebruikt om captures of speciale situaties te markeren.
Je kunt er ook voor kiezen om met twee verschillende kleuren te noteren. Zo hoef je niets te omcirkelen en blijft het toch duidelijk wie waar speelt.
Voordelen:
- Intuïtief en snel.
- Minder afleiding omdat je enkel zetnummers noteert.
- Goede visuele weergave van de partij.
Nadelen:
- Kan rommelig worden bij lange partijen.
- Vereist nauwkeurigheid bij het invullen.
2. Coördinatienotatie (zoals in schaken)
Een alternatief is het gebruik van coördinaten, waarbij een zet wordt genoteerd als bijvoorbeeld “D4” (kolom-letter en rij-nummer). Dit is een methode die bekend is uit het schaken, maar minder gangbaar in Go.
Voordelen:
- Nauwkeurige registratie.
- Makkelijk digitaal over te zetten.
Nadelen:
- Tijdrovend en kan de concentratie verstoren.
- Coördinaten aflezen vergt extra inspanning.
3. Digitale oplossingen
Er bestaan digitale borden die automatisch zetten registreren. Dit is ideaal voor toernooien of studie, maar deze borden zijn vaak duur (snel €1000 of meer).

Daarnaast zijn er apps en websites zoals OGS en KGS, die handmatige invoer van partijen mogelijk maken.
Voordelen:
- Automatische registratie bij digitale borden.
- Mogelijkheid om partijen online te delen en analyseren.
Nadelen:
- Kostprijs van digitale borden.
- Handmatig invoeren via apps kan alsnog afleidend zijn.
4. Foto’s nemen tijdens de partij
Sommige spelers kiezen ervoor om geen notities te maken tijdens de partij, maar in plaats daarvan een paar foto’s te nemen. Hierdoor kunnen ze achteraf de partij reconstrueren zonder afgeleid te worden tijdens het spel.

Voordelen:
- Minimale afleiding.
- Later eenvoudig te reconstrueren.
Nadelen:
- Volledige reconstructie kan lastig zijn zonder gedetailleerde notities.
- Kan storend zijn voor de tegenstander.
Conclusie
Welke methode het beste werkt, hangt af van persoonlijke voorkeur. Papieren kifu’s zijn een klassieke en visuele manier om een partij vast te leggen, terwijl coördinatennotatie preciezer is maar meer concentratie vergt. Digitale borden en apps bieden moderne oplossingen, maar kunnen duur zijn. Voor spelers die zich niet willen laten afleiden, kan het nemen van foto’s een pragmatische tussenoplossing zijn.
Wil je een Go-partij noteren? Probeer verschillende methodes en ontdek welke het beste bij jouw speelstijl past!